EPC als maatstaf voor renovatieplicht vanaf 2023 Deel artikel

Wanneer je een woning of appartement wil verkopen, heb je verplicht een energieprestatiecertificaat (EPC) nodig. Het EPC geeft weer hoe energiezuinig je pand is, maar vanaf 1 januari 2023 heeft het nog een bijkomende functie: het zal doorslaggevend zijn om te bepalen of de nieuwe renovatieverplichting voor residentiële gebouwen van toepassing is.

EPC gekoppeld aan renovatieverplichting

Bij de verkoop van een woning is een energieprestatiecertificaat een verplicht document. Het EPC geeft weer hoe energiezuinig de woning is, aan de hand van een label en een energiescore. De energielabels gaan van F (heel slecht) tot A+ (uitstekend). De energiescore geeft het berekende energieverbruik per jaar en per m² bruikbare vloeroppervlakte weer (kWh³m²jaar). Hier geldt: hoe lager de energiescore, hoe beter.

Vanaf 1 januari 2023 is het EPC niet langer een puur informatief document, het wordt gekoppeld aan de renovatieverplichting van residentiële gebouwen. Dat was sinds het begin van dit jaar al zo voor bepaalde kleine niet-residentiële gebouwen, maar in de toekomst wordt het dus ook beslissend voor residentiële gebouwen.

Renovatieplicht 2023 residentiële gebouwen

Voor niet-residentiële gebouwen werd de renovatieverplichting in Vlaanderen ingevoerd op 1 januari 2022, maar omdat energiezuinigheid een belangrijk topic blijft, breidt het renovatieplicht nu ook uit naar residentiële gebouwen. Door de renovatieverplichting in te voeren, stuurt de overheid aan op energiezuinige renovaties. Met als doel iedere woning tegen 2050 van een energielabel A te voorzien. De huidige renovatieverplichting vormt dus maar een tussenstap in een langetermijnplan.
 

Bij welk EPC-label verplicht renoveren?

De renovatieverplichting zal enkel gelden voor energieverslindende residentiële gebouwen: eengezinswoningen, appartementen en woongebouwen met een EPC met energielabel E of F.

Wanneer je een woning of appartement aankoopt met zo'n energielabel, zal je dus energiezuinig moeten renoveren om minstens een energielabel D te behalen. De overheid geeft je hiervoor vijf jaar de tijd, te rekenen vanaf de datum van de authentieke akte die bij de notaris getekend wordt.

Mogelijke renovaties zijn het isoleren van je dak, muren, vloeren, het plaatsen van nieuwe ramen en deuren, het plaatsen van zonnepanelen,... Houd hier rekening mee bij de aankoop van een woning en voorzie dit ook in je budget. Je kan gelukkig wel rekenen op een aantal financiële steunmaatregelen. Een overzicht hiervan vind je op https://www.vlaanderen.be/veka.

Door in te zetten op renovaties én het behalen van een gunstiger energielabel, zal je woning energiezuiniger worden en dat is ongetwijfeld een goede investering op lange termijn. Besparen op je energiefactuur is altijd mooi meegenomen, toch?

Heb je alle nodige werken uitgevoerd? Laat dan een nieuw EPC opmaken als bewijs van de uitgevoerde werken. Op die manier geeft je certificaat meteen de werkelijke toestand weer. Het is uiteraard ook een pluspunt als je daarna je woning wil verkopen.

Sancties renovatieverplichting

Aan het niet-naleven van de renovatieverplichting zijn sancties verbonden. Als je de werken niet uitvoert, zal je een geldboete moeten betalen. Er zal ook een nieuwe termijn bepaald worden waarbinnen je het label D moet behalen.

Als je een woning wil slopen, moet je niet altijd voldoen aan de renovatieplicht. Dat is het geval wanneer je het gebouw binnen de vijf jaar na de aankoop afbreekt. Wanneer het langer duurt, geldt de renovatieverplichting wel.

Renovatieplicht appartement 

Ook als nieuwe eigenaar van een appartement moet je aan de renovatieverplichting voldoen. Dat wil mogelijk zeggen dat er werken uitgevoerd moeten worden aan de gemeenschappelijke delen van het gebouw. Een renovatie van het dak bijvoorbeeld, wanneer je appartement zich op de bovenste verdieping bevindt. Een nieuw of verbeterd dak is in vele gevallen nodig om een energielabel D te krijgen.

Over werken aan gemeenschappelijke delen kan je niet alleen beslissen, je hebt hiervoor goedkeuring nodig van je mede-eigenaars. De beslissing moet genomen worden met een meerderheid (50±1) op de algemene vergadering. Wanneer die meerderheid niet wordt behaald, kan er geen renovatie aan de gemeenschappelijke delen worden uitgevoerd. Voor andere eigenaars is het nochtans ook interessant om de renovaties door te voeren. Andere appartementen uit hetzelfde gebouw zullen ook aan deze renovatieplicht moeten voldoen als ze verkocht worden en de renovatieverplichtingen worden in de toekomst alleen maar strenger.

Wat met de renovatieplicht van een huurwoning?

Ook wanneer een pand verhuurd is, geldt de renovatieplicht. In principe kan de verhuurder enkel werken uitvoeren in zijn pand na akkoord van de huurder. Het Woninghuurdecreet voorziet wel een uitzondering voor dringende werken en herstellingen. Werken die nodig zijn in het kader van een wettelijke verplichting, waaronder de renovatieverplichting, vallen onder die noemer. De huurder moet die werken dus tolereren. Dat geldt wel enkel voor werken die effectief onder de renovatieplicht vallen. Wanneer een verhuurder méér wil doen dan strikt noodzakelijk, kan hij zich niet zomaar op de uitzondering beroepen.

Let wel, als de werken langer dan dertig dagen duren, voorziet het Woninghuurdecreet dat de huurder recht heeft op een vermindering van de huurprijs in verhouding met de tijd waarvoor en het gedeelte waarvan de huurder het genot heeft moeten derven.

De huurovereenkomst als verhuurder opzeggen omwille van renovatiewerken is minder evident. Dat is enkel mogelijk voor erg grondige renovatiewerken én gekoppeld aan strenge voorwaarden. De verbouwingskost moet bijvoorbeeld meer bedragen dan drie jaar huurprijs.

EPC als leidraad bij de renovatieplicht vanaf 2023

Het EPC is al een belangrijk én verplicht document bij de verkoop van een woning, maar vanaf 1 januari 2023 zal het een nog belangrijkere rol spelen: het zal de leidraad vormen voor de renovatieverplichting bij de aankoop van residentieel vastgoed. Als koper doe je er dus goed aan om extra aandacht te besteden aan het energielabel vermeld op dit certificaat. Houd er ook rekening mee dat er mogelijk extra budget nodig zal zijn om aan de renovatieverplichting te voldoen.